Sunčanica i toplotni udar su oboljenja mozga i produžene kičmene moždine izazvane prejakim zagrevanjem tokom leta.
Zagrevanje pomenutih organa dovodi do poremećaja u centrima za disanje i krvotok u mozgu. Sunčanicu izazivaju sunčevi zraci koji neposredno deluju na lobanju, a tolplotni udar dolazi za vreme sparine i omorine prilikom napornog kretanja, za vreme transporta, kao i teranja životinja u stajama i štalama.
Ako sunčevi zraci padaju direktno na glavu životinje, onda izazivaju hipertermiju mozga dovodeći do prekomernog zagrevanja moždane mase što dovodi do kočenja vazomotornih centara za disanje i krvotok. Kod toplotnog udara za vreme toplih, tmurnih i sparnih dana životinje nisu u stanju da odaju suvišnu toplotu, koja se nakuplja u organizmu, izazivajući povišenu toplotu tela, što dovodi do paralize nerava.
Kod pojave sunčanice nastaje brzo otupelost, malaksalost, nesuguran hod, posrtanje, testiranje, znojenje, ubrzan rad srca sa neopipljivim pulsom, ubrzano i na mahove otežano disanje. Temperatura tela je visoka (42 do 45 stepeni), ali kasnije opadne. Ponekad životinje dožive kolpas sa subnormalnom temperaturom. Pre uginuća životinje drhte i uginu uz grčeve. Smrt može da nastupi iznenada ili za 1 do 3 dana. Kod toplotnog udara obolela životinja se sruši na zemlju i ponekad iznenadno ugine. Pojavljuju se isti znaci kao i kod sunčanice.
Obolelu životinju trebalo bi smestiti u hlad i polivati hladnom vodom, a na lobanju stavljati hladne obloge i davati vazokonstriktore, kao što su kamfor ili kofein. Kod otežanog disanja pokušati sa veštačkim disanjem, a kod hipertermije treba pustiti krv.
Za vreme toplog leta životinje bi trebalo držati pod nadstrešnicom i ne terati ih po vrućini na pašu, već to raditi ujutru i uveče. Staje bi trebalo isto provetravati, a najbolje je da se vrata i prozori drže otvoreni.
Izvor: dr Radosav Vujić
Foto: Pixabay
