Definisanje koncepta „voćnjak nadohvat ruke“

48

Intenzivna voćarska proizvodnja zasniva se na konceptu zasada „nadohvat ruke“. Ovaj princip osim što ima ekonomsko opravdanje sa stanovišta radnih operacija koje su znatno olakšane (rezidba i drugi pomotehnički zahvati, berba), ima snažno uporište u biologiji rasta i plodonošenja voćaka.

Prvi rezultati koji su poslužili kao osnova za razmišljanje i konačno definisanje koncepta „nadohvat ruke“ realizovani su kod kruške, zahvaljujući dunji kao podlozi koja je omogućila dobijanje prvih slabobujnih kombinacija sorta/podloga. Takođe slabobujne podloge za jabuku uvedene su u proizvodnju relativno davno (podloga M9 u proizvodnju je uvedena 1917. godine).

Kod koštičavih voćnih vrsta nisu mogli da se primene isti principi modifikacije rasta nadzemnog dela stabla putem slabobujne podloge, kao kod jabuke i kruške. Razlog je u biologiji formiranja rodnog potencijala i strukturi vegetativnih pupoljaka, kao osnove za pomotehničku kontrolu rasta i rodnosti. Tu se intenzivira razvoj uzgojne forme prema genotipskim specifičnostima svake pojedinačne kombinacije sorta/podloga.

Važan momenat u definisanju koncepta voćnjak „nadohvat ruke“ predstavlja činjenica da se ovim sistemom skraćuje period ulaska u puno plodonošenje. Tako kod jabuke i kruške plodonošenje počinje u prvoj godini posle jesenje sadnje (pod uslovom da su korišćenje sadnice A++. Kod šljive i breskve u drugoj godini posle sadnje, a kod trešnje zavisno od uzgojne forme i podloge u drugoj ili trećoj godini posle sadnje.

Voćke koje ulaze u plodonošenje u drugoj ili trćoj godini do pune rodnosti dolaze za tri do pet godina, zavisno od podloge i primenjene agro- i pomotehnike u prve tri godine. Prve tri godine su ključne za formiranje zasada i njegovo puno plodonošenje.

Svi savremeni sistemi gajenja voćaka zasnivaju se na istom konceptu koji je definisan sledećim principima: niski zasadi, visina habitusa zadržava se do visine na kojoj se svi zahvati na stablu mogu izvesti stojeći na zemlji.

Zasadi podignuti i uvedeni u proizvodnju po principu „nadohvat ruke“ predstavljaju standrad u razvijenim zemljama.

Izvor: master voćarsva i vinogradarstva Radmila Koprivica, PSSS Beograd

Foto: Pixabay, Freepik