Jezgrasto voće zauzima sve više površina u voćarskoj proizvodnji. Ove voćne vrste dobro reaguju na đubrenje organskim đubrivima koja u kombinaciji sa mineralnim đubrivima daju dobre rezultate. Posebne zahteve ove voćke imaju za kalijumom.
Orah se sadi sa većim razmakom između stabala, pa se zbog toga u prvih nekoliko godina posle sadnje đubrenje vrši pojedinačno oko svakog stabla. Ukoliko zemljište sadrži određenu količinu fosfora (na primer: 5-6 mg P2O5/100 g vazdušno suvog zemljišta, do ulaska u punu rodnost (oko 10 – 12 goddine) stabla nije neophodno đubriti fosforom. Đubrenje oraha azotom i kalijumom se vrši istim količinama u mladalačkom stadijumu i u periodu punog plodonošenja. Orah nastao kalemljenjem ima kratak mladalački period (3-4 godine), pa prema tome troši znatno veće količine azota i kalijuma.
Pri prinosu od 3,5 t/ha, orah plodovima i rezidbom iznese sledeće količine osnovnih biogenih elemenata:
– Jezgrom: 56,2 kg/ha N, 6,4 kg/ha P, 6,9 kg/ha
– Ljuskom: 3,5 kg/ha N, 0,2 kg/ha P i 3,3 kg/ha K
– Drvo uklonjeno rezidbom: 14 kg/ha N, 1,0 kg/ha P, 6,0 kg/ha K
Ukipno: 73,7 kg/ha N, 7,6 kg/ha P i 16,2 kg/ha K.
Normiranje hraniva u zasadu oraha se vrši na osnovu hemijke analize lista i zemljišta i vizuelnog pregleda stabala. Hemijska analiza zemljišta se vrši svake tri – četiri godine.
Ukoliko je u zemljištu utvrđen optimalan sadržaj osnovnih elemenata ishrane (N, P i K) đubenjem se dodaje 90 % azota i kalijuma i ukupna količina fosfora koja se procenjuje da je prinosom i rezidbom izneta tokom godine. Folijarna analiza se vrši svake godine, najčešće u toku jula i avgusta.
Optimalni sadržaj mineralnih elemenata u suvoj materiji lista oraha u toku jula i avgusta su:
– N (%) 2,2-2,3
– P (%) 0,1-0,3
– K(%) 1,2-2,0
– Ca (%) 1,0-2,5
– Mg (%) 0,3-1,0
– Mn (ppm) 20-200
– Fe (ppm) 50-400
– Cu (ppm) 4-50
– B (ppm) 36-200
– Zn (ppm) 18-100
Za prinos oraha od 4t/ha na srednje glinovitom zemljištu sa optimalnim sadržajem mineralnih hraniva trebalo bi dodati oko 140-150 kg N, 60 kg P2O5 i 140 kg K2O. Ukupna količina fosfora i kalijuma i manja količina azota unosi se u jesen, a veći deo azota se dodaje na proleće u vidu prihranjivanja.
Sadržaj humusa trebalo bi održavati na najmanje 2,5% zaoravanjem stajnjaka i zelenišnim đubrenjem.
Izvor: dipl. inž. Milena Zafirović Stojanović, Poljoprivredne savetodavne i stručne službe Srbije
Foto: Pixabay
