Iako bi nam na pomen njegovog imena prvo palo na pamet kuvano vino, ova začinska biljka odličan je dodatak i brojnim jelima, a pri tom se ubraja i među najjačim antioksidantima i antisepticima.
Pod karanfilićem, u stvari, podrazumevamo nezrele, neotvorene cvetne pupoljke zimzelenog tropskog drveta koji su ružičasti dok su sveži, a sušenjem menjaju boju u bakarnosmeđu.
Najstariji sačuvani primerci karanfilića pronađeni su u keremičkim posudama na tlu današnje Sirije i datiraju iz 1721. godine pre Hrista. U trećem veku nove ere vladari iz kineske dinastije Han preporučivali su svima koji su došli da im se obrate da žvaću karanfilić kako bi osvežili dah. Za masovniju trgovinu ovim začinom u toku srednjeg veka najzaslužniji su muslimanski moreplovci. U ostalom, u ‘1001 noći’ piše da se legendarni Sinbad moreplovac bavio trgovinom karanfića.
Sve do 18. veka, karanfilić se gajio samo na Molučkim ostrvima, poznatim i pod imenom ‘ostrva začina’, a 1770. francuski hortikulturolog Pjer Poivre prošvercovao je nekoliko sadnica u Francusku, a zatim na Zanizibar, koji je danas uz Brazil, Indiju, Šri Lanku i Madagaskar, najveći proizvođač ove biljke u svetu.
Iako je karanfilić danas najpoznatiji kao začin, on ima brojna lekovita svojstva, pa ga tako lekari tradicionalne kineske medicine koriste od davnina u lečenju probavnih smetnji, lišajeva, atletskog stopala i gljivičnih infekcija. Izuzetna medicinska svojstva, karanfilić duguje nutretijentima poput mangana, magnezijuma, kalcijuma, masnih omega 3 kiselina, vitamina K pa čak i vitamina C. Ali, najvrednije komponente su flavonoidi eugenol, kemferol i ramnetin, koji su bili predmet brojnih proučavanja.
Zbog takvog sastava, poseduje antimikrobna, antiseptička, antivirusna i energizirajuća svojstva. Tako se ulje karanfilića koristi se za ubrzavanje zaceljivanja rana, lečenje posekotina, akni, gljivičnih upala i slično, ali osobe sa osetljivom kožom moraju da vode računa kod ovakve primene.
Karanfilić je takođe koristan za dijabetičare jer reguliše nivo šećera u krvi. U to, stimuliše imunološki sistem zahvaljujući antivirusnim svojstvima. Mleveni karanfilić može da zaustaviti krvarenje i ublažiti bol samo ako ga pospete po rani.
Međutim, stručnjaci upozoravaju da je potrebno biti oprezan sa uzimanjem ovog začina i ne preterivati u količinama, zbog moguće pojave alergija.
U kulinarstvu, osim što je neizostavan začin za zimi popularno kuvano vino, karanfilićem se aromatizuju brojna slatka i slana jela. Ipak, trebalo bi voditi računa s njegovom upotrebom da njegov intenzivan ukus ne bi preovladao.
Foto: Pixabay
