Muškatle su prilično popularno cveće jer su jednostavne za održavanje, nisu naročito zahtevne, ali to ne znači da su imune na napade biljnih patogena i štetočina.
Gljivične bolesti
Poleganje rasada – na klijancima se primećuju tamno braon i crne lezije na liniji dodira sa supstratom, a često seme i ne klija pa se vide prazna mesta u klijalištu. Zaraženi klijanci se suše, povijaju i propadaju. Obavezno koristiti zdravo, sveže seme, sterilan supstrat i obezbediti optimalno osvetljenje. Ukoliko dođe do zaraze, ukloniti obolele biljke, a zatim izvršiti tretman fungicidima (kao što su Previcur, Bakrocid, Blauvit, Dithane M-45…).
Siva trulež – trulež se javlja kod biljaka koje su napolju ili u zaštićenom prostoru u kome je visoka vlažnost vazduha, a temperature su niske. Obično napada cvet i mlade izbojke na kojima se pojavljuju vodene pege braon boje sa koncentričnim krugom u sredini. Na listu se stvara karakterističan oblik latiničnog slova V . Važno je prorediti razmak između biljaka, podići temperaturu i smanjiti vlagu, ako su biljke u zaštićenom prostoru. Koristiti sredstva kao što su Switch ili Dional.
Rđa muškatle – na naličju lista pojavljuju se sitne, žućkaste izbočene pegice. Kasnije se pege javljaju i na gornjoj strani listova u obliku tamno smeđih koncetričnih krugova. Listovi žute i otpadaju. Zaražena biljka slabije cveta. Potrebno je ukloniti i spaliti sve zaražene listove. Od hemijskih preparata preventivno se koriste Stroby, Quadris, Cabrio top, ZatoWG.
Pepelnica – javlja se u suvim, toplim uslovima i nije joj potrebna voda za širenje zaraze. Simptomi su brašnasto beličaste-sive prevlake na gornjoj strani lista, stablu i pupoljcima. Listovi i cvetni pupoljci se savijaju, suše i otpadaju. Potrebno je razrediti gustinu biljaka, izneti ih na sunčanu poziciju i omogućiti dobru cirkulaciju vazduha. Ukloniti sve zaražene delove biljaka jer patogen može da prezimi na zaraženom lišću i da se javi sledeće godine. Preventivno se koriste preparati na bazi sumpora (Kumulus), a za suzbijanje zaraze Stroby, Acord, Zato…
Bakterijske bolesti
Bakterijska plamenjača – ima nekoliko simptoma: uvenuće listova i grana, sitne, tamne pege sa vidiljivo naglašenim ivicama i ponekad žutim oreolom oko njih, pege koje na gornjoj strani stvaraju nekrozu u obliku slova V. Ovo bakterijsko oboljenje ima simptome koji su vrlo slični simptomima uvenuća biljaka i botritisa. Nema pouzdane hemijske zaštite biljaka, jedino je moguće primeniti preventivne mere: reznice uzimati od zdravih biljaka, koristiti sterilan alat, supstrat i posude.
Bakterijsko uvenuće muškatli – može biti razorna bolest u toplijim klimatskim uslovima. Bolest ima prepoznatljiv simptom – uvijanje lista u obliku kišobrana. Najčešće je prvo napadnut korenov sistem, a kasnije bakterija prelazi u sprovodne sudove stabla koje pocrni postaje gnjilo i biljka propada. Ne postoji hemijska zaštita, pa je važna primena preventivnih mera: zdrave reznice, sterilan supstrat, alat i posude.
Bolesti izazvane štetočinama
Lisne vaši na napadnutim delovima biljke ispuštaju mednu rosu koju naseljavaju gljivice čađavice. Preparati za suzbijanje su Confidor, Calypso, Actara i Affinex.
Bele mušice – pojavljuju se na naličju lišća koje žuti, polako vene i suši se. List izgleda kao da je posut belim prahom. Za hemijsko suzbijanje koriste se preparati Demitan 200 SC, Confidor, Tallstar, Calypso, Actellic.
Grinje – u početku napada ovih štetočina listovi žute, a zatim dobijaju smeđu boju. Suzbijanje se vrši hemijskim sredstvima: Omite EW i Tallstar.
Štitaste vaši – pojavljuju se na stablu, granama i naličju listova duž glavnog nerva (u obliku ispupčenja). Vaši luče lepljivi sok na biljkama na kojima se sakupljaju gljivice čađavice. Za hemijsko suzbijanje koristi se Belo ulje (biljku je potrebno prskati tri puta u razmaku od 14 dana) i Elisa.
Lisni mineri – štetu prave larve koje žive između dva površinska sloja lišća i hrane se lisnim tkivom. Prouzrokuju simptome u obliku karakterističnih „hodnika“ na licu i naličju lista. Za suzbijanje se koristi Abastate.
Izvor: dipl. inž. Ružica Đukić, PSSS Jagodina
Foto: Nancy Gregory, University of Delaware, Bugwood.org, USDA APHIS PPQ , USDA APHIS PPQ, Bugwood.org, Penn State Department of Plant Pathology & Environmental Microbiology Archives, Penn State University, Bugwood.org, Pixabay