Državna revizorska institucija upozorava da upravljači nacionalnim parkovima “Tara” i “Đerdap” nemaju potpunu kontrolu nad aktivnostima koje se odvijaju na teritoriji zaštićenog područja.
Opština Bajina Bašta u periodu od 2018. do 2020. nije sprovela nijedan inspekcijski nadzor nad izgradnjom bespravnih objekata, što je uticalo na rast bespravne gradnje u granicama Nacionalnog parka “Tara”. Sa druge strane, Opština Majdanpek, u poslednjih 13 godina donela je više od 40 rešenja o rušenju bespravnih objekata na području Nacionalnog parka “Đerdap”, ali ni po jednom nije postupano zaključno sa 2020.
Na ove zabrinjavajuće podatke ukazuje Državna revizorska institucija u izveštaju o reviziji poslovanja nacionalnim parkovima u Srbiji. Cilj te revizije bio je da se ukaže da je našim nacionalnim parkovima potrebno efikasno, efektivno i ekonomično upravljanje.
U Srbiji postoji pet nacionalnih parkova – “Đerdap”, “Kopaonik”, “Fruška gora”, “Tara”, “Šar-planina”, koji se prostiru na oko 150.000 hektara. Oko 66 odsto je u vlasništvu države, a 34% je privatno vlasništvo. Prema nalazima revizora njima preti opasnost zbog širenja naselja i urbanizacije usled nelegalne gradnje objekata, razvoja neadekvatnih oblika turizma i nagomilavanja otpada, ali i veće seče šuma u zaštićenim područjima nego što je dozvoljeno. Revizor upozorava da je potrebno unaprediti sistem upravljanja nacionalnim parkovima kroz efikasniji rad čuvarske službe i nadležnih inspekcija kao i kroz bolju koordinaciju i saradnju nadležnih subjekata.
U izveštaju naglašavaju da nisu usvojena i usaglašena sva planska dokumenta u oblasti zaštite prirode, što ukazuje da nisu preduzete sve aktivnosti u cilju efikasnog planiranja i upravljanja nacionalnim parkovima. Ministarstvo zaštite životne sredine nije blagovremeno pokrenulo i sprovelo proceduru usvajanja planova upravljanja, što ukazuje da nije usvojen desetogodišnji planski okvir za sprovođenje aktivnosti na očuvanju, unapređenju i održivom korišćenju prirodnih i drugih vrednosti područja nacionalnih parkova.
U okviru granica nacionalnog parka “Tara” nisu doneti svi planovi i postoji neusklađenost planskih dokumenata koje je donela Opština Bajina Bašta, što predstavlja rizik za racionalno uređivanje i korišćenje zaštićenog područja. Opštine Majdanpek i Bajina Bašta donosile su urbanističke planove na području nacionalnih parkova “Đerdap” i “Tara” bez prethodne saglasnosti ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
– Preduzete aktivnosti subjekata revizije nisu u dovoljnoj meri doprinele efikasnom upravljanju nacionalnim parkovima, što stvara rizik za očuvanje, razvoj i održivo upravljanje zaštićenim područjima. Upravljači nacionalnim parkovima “Tara” i “Đerdap” nemaju potpunu kontrolu nad aktivnostima koje se odvijaju na teritoriji zaštićenog područja – navedeno je u izveštaju.
Upravljač Nacionalnog parka “Đerdap” u revidiranom periodu nije obračunavao naknadu za korišćenje zaštićenog područja za postavljanje vikendica i drugih nekomercijalnih objekata za odmor što za posledicu ima umanjene prihode po ovom osnovu.
Nedovoljna aktivnost čuvara i nadležnih inspekcija, nepostupanje po donetim rešenjima o rušenju objekata, kao i izostanak koordinacije i saradnje nadležnih subjekata dovelo je do rasta bespravne gradnje u granicama nacionalnih parkova. Ministarstvo zaštite životne sredine kroz rad inspekcije nije u dovoljnoj meri doprinelo efikasnom upravljanju nacionalnim parkovima. Čuvarske službe nacionalnih parkova “Tara” i “Đerdap” nisu preduzimale sve potrebne aktivnosti u cilju efikasne zaštite područja nacionalnog parka.
Izvor: Politika
Foto: Nacionalni park “Tara”, Nacionalni park “Đerdap”
