Bruto marža jedne linije proizvodnje jeste razlika između ukupnih prihoda i ukupnih varijabilnih troškova koji se očekuju u toj proizvodnji.
U kratkoročnom periodu, koji u poljoprivredi najčešće iznosi godinu dana, cilj proizvodnje da se maksimizira ukupna bruto marža na poljoprivrednom gazdinstvu izjednačava se sa ciljem maksimiziranja profita poljoprivrednog gazdinstva. Razlog leži u činjenici da ukupni fiksni troškovi na poljoprivrednom gazdinstvu nisu promenljivi u tom periodu.
Varijabilni troškovi su oni čiji iznos varira zavisno od veličine kapaciteta linije proizvodnje. Drugim rečima, ako se ne proizvodi, oni ne postoje. U varijabilne troškove u biljnoj proizvodnji se ubrajaju najčešće troškovi: semena, mineralnog đubriva, pesticida, dizel goriva i drugi, a u stočarskoj proizvodnji: stočna hrana, voda, veterinarske usluge i lekovi itd.
Fiksni troškovi su oni koji u periodu do jedne godine postoje na gazdinstvu, bez obzira da li ono posluje ili ne.
Neophodan oprez pri upotrebi bruto marži!
Postoji nekoliko elemenata o kojima treba voditi računa kada se bruto marža koristi kao vodič pri izboru linija proizvodnje za narednu proizvodnu godinu:
* direktna uporedivost bruto marži je moguća samo kod linija biljne proizvodnje
* uporedivost bruto marži kod linija stočarske proizvodnje je moguća samo pri obračunu na uslovno grlo, što ovde nije slučaj
* svaka linija proizvodnje ima različit nivo proizvodnog i cenovnog rizika, o čemu se dodatno mora voditi računa pri izboru linija proizvodnje za plan poslovanja
* likvidnost poljoprivrednog gazdinstva mora biti obezbeđena tokom cele godine, a odabrane linije proizvodnje imaju ključni uticaj
* lične preferencije poljoprivrednika prema biljnoj i stočarskoj proizvodnji, kao i priroda radnih aktivnosti imaju takođe uticaja na konačni izbor linija proizvodnje.
Izvor: mr Mladen Pavlović, PSSS Beograd
Foto: Pixabay
